Monumentos
- Inicio
- Monumentos
Monumentos
Nunha superficie tan limitada resulta lóxico que non exista un patrimonio construido numeroso, o cal non supón que non sexa singular, ou, se se quere, peculiar.
Arquitectura relixiosa
Das construccións relixiosas destacaremos a igrexa parroquial de San Salvador, fundada no ano 1612, data que aparece grabada na fachada. O seu retablo, de construcción popular, é obra dun carpinteiro local. Destaca na igrexa unha fermosa ventá románica, ao parecer procedente da capela que existía anteriormente no mesmo lugar. No interior dóus escudos de armas, un del dun familiar da Inquisición.
Nas proximidades atópase a casa rectoral, antigo Priorato que dependía do mosterio de Celanova; ostenta as armas da abadía fundada por San Rosendo: a cruz,o compás e o espello.
Continuando coa arquitectura relixiosa, conta o municipio con diversas capelas de distintas datacións, así temos: San Roque, ou San Vicente, século XVIII, Nª Sª da Asunción en Lapela; San Antonio en Remuiño; San Amaro no pobo do mesmo nome, séculos XII e XV, con bóveda de pedra no presbiterio de estilo románico. Neste mesmo lugar especúlase coa existencia dun antigo convento, e finalmente San Miguel, capela popular nun fermoso entorno poblado de vexetación na que abundan añosos carballos. Celébrase unha romería que convoca xentes de catro parroquias a primeiros de Maio.
Arquitectura popular
Tamén están presentes os cruceiros e petos de ánimas. Dos primeiros existen exemplares no atrio de San Salvador; en Pumar, popular século XVIII e en San Roque, século XIX. Polo que se refiere aos petos de ánimas son de citar os de Porqueira, San Amaro e Reza. Todos eles de construcción popular.
Antes de pasar á descripción da arquitectura civil convén facer referencia aos xacementos, lugares e achadegos pertencentes a etapas históricas antigas. De época castrexa podemos citar os enclaves denominados “A Cibdade” en Carnós e “O Castro” en Lapela, ainda que da observación visual dedúcese que unha prospección adecuada podería aumentar a cifra de asentamentos. En Sendín acháronse dúas aras romanas, posiblemente do século II; son votivas e adicadas, unha a Xúpiter e a outra o Sol. Existiu unha terceira, anepígrafa, desbastada en dúas das súas caras, a cal serviu de peto dedicado a San Amaro. As dúas primeiras depositaronse no Museo de Artes e Costumes Populares do Ribeiro, en Ribadavia.
No apartado de arquitectura histórica civil existen edificios notables como a Casa do Inquisidor en Remuiño, a cal ostenta un escudo coas armas da Inquisición, a casa dos Valdés en Outeiro Cruz, con escudo heráldico dos Armada, Araújo, Losada e da Inquisición; a casa dos Uxía en Quinteiros, con dous escudos; en Lapela casa de “A Señora”, tamén con dous escudos, ostentando o primeiro as armas dos Sarmiento, Armada, Araújo e Feijóo; no segundo os roeles dos Castro, e finalmente a casa de O Rial, séculos XVIII-XIX.
Mención aparte merece a airosa torre do reloxo emplazada en San Roque. É obra do século XX, e foi doada ao pobo pola “Sociedad Arnoia” de residentes no Uruguai no ano 1940.
Completan esta relación algún pombar, construccións rurais típicas, e algunha que otra fonte.